Türkçe  |  English  |  العربية
19 Mart 2024 Salı / 9 Ramazan 1445
Tartışmalı ilmi ihtisas toplantıları dizisi
İslâmî ilimlerin yeniden yapılanmasının tartışıldığı günümüzde önemli problemlerin başında Metodoloji Mes’elesi gelmektedir. Bu sebeple İslâmî İlimler Araştırma Vakfı (İSAV), Tartışmalı İlmî İhtisas Toplantılarında, İslâmî İlimlerde Metodoloji Problemi ana başlığı altında Din Eğitimi, İslâm Felsefesi, Kelâm, İslâm Mezhepleri Tarihi, Tefsir, Hadis, İslâm Tarihi, İslâm Hukuku, Tasavvuf, İslâm İktisadı ve Dinler Tarihi ilimlerindeki usûl mes’eleleri ve bu hususlardaki tartışmaları 2003-2005 yıllarında 11 müstakil toplantıda ele almış; günümüz ilimlerindeki gelişmelere paralel olarak bu ilimlerde mevcut metodoloji problemleri ele alınmış ve çözüm yolları aranmıştır.
Bu ilmî ihtisas toplantılarında önce konunun/problemin tanıtımına yönelik tebliğler sunulmuş ve bu tebliğler Vakıfca(İSAV) davet edilen her ilim dalından en az 10 bilim adamı tarafından tartışılıp değerlendirilmiştir. Toplantıların mahiyeti icabı bu ilmî ihtisas toplantılarına sadece sahasının uzmanı bilim adamları katılmış, toplantılar halka kapalı yapılmıştır. Toplantılardan sonra vakfa ulaştırılan düzeltilmiş tebliğ ve müzakere metinleri bu eserde neşredilmiştir.
Bilindiği Türkiye’de İslâmî ilimlerle ilgili çalışmaların tarihçesi İlahiyat Fakülteleriyle başlamaktadır. Bunun dışındaki çalışmalar hem sınırlı, hem de azdır. İlahiyat Fakülteleri artık metodoloji ve çalışılacak konular bakımından geleneklerini oluşturmuştur. İlmin, insanlığın, İslâm ülkelerinin ve ülkemizdeki müslümanların problemlerinin çözülmesinde önemli hizmetler yapacak seviyeye gelinmiştir. Bu gelinen seviyedeki bilgi birikimleri, her ilim dalına ait metodoloji problemi ile ilgili tüm konular bu toplantılarda tafsilatlı olarak ele alınmaya çalışılmıştır. Yapılan bu çalışmalar sonunda bu metodolojilerin tevhidiyle bir metodoloji birliğine kavuşmak mümkün olacaktır. 
Bilindiği gibi metot, sözlükte takip, peşinden gitme, terim olarak ise bir gayeyi elde etme gayreti, hakikati keşfedip göstermek için zihnin takip ettiği faaliyetler bütünü, belli bir gayeye ulaşmak için düşünülen ve takip edilen faaliyetler bütünü yani sistem, vasıta anlamlarına gelmektedir. Geniş mânâsıyla metot, hadiseler karşısında zihnimizi tatmin edecek hakikatlerin bulunması için sarf edilen düşünce faaliyeti, dar mânâsıyla ise hadiseler karşısında sarf edilecek zihni ameliyeleri peşinen tayin eden bir çalışma programı, bir araştırma kaideleri yekunudur. Kelime tarz, sistem anlamına da gelmektedir. Metot kelimesi araştırma yolu ile bulunup ortaya konabilecek somut sebep-sonuç ilişkilerini ve bu ilişkilerin temelinde yer alan soyut ilmî kanunları tesbit edebilmek için izlenmesi gereken yol demektir.

Vakfımız 2003 yılında, “İslâmî İlimlerde Metodoloji Prob­lemi” ana başlığı altında “Din Eğitimi, İslâm Felsefesi, Kelâm, İslâm Mezhepleri Tarihî, Tefsir, Hadis, İslâm Hukuku, Tasavvuf ve İslâm Tarihî ilimlerindeki usûl mes’elelerini ve bu hususlardaki tartışmaları ele almış; günümüz ilimlerindeki gelişmelere paralel olarak bu ilimlerde karşılaşılan metodoloji problemlerini çözme yönündeki teklifleri değerlendirmiştir. “İslâmî İlimlerde Metodoloji Prob­lemi” ana başlığı altında yapılan bu toplantılarda sunulan tebliğler, İslâmî İlimlerde Metodoloji/Usûl Mes’elesi-1-2 adıyla iki cilt hâlinde yayımlanmıştır.

Bu çalışma ile ilgili olarak akademisyenlerimizin teklîfleri doğrultusunda Vakfımız, her ilim dalının metodolojisindeki problemlerden birinin tartışılmasını kararlaştırmış ve bu cümleden olmak üzere Hadis, İslâm Tarihi ve İslâm Hukuku’nun müşterek problemlerinden olan Metin Tenkidi; Yeni ve Çağdaş bir Tebliğ Metodolojisi Oluşturulması Mes’elesi konularını tartışmak üzere ikinci bir metodoloji toplantısı tertiplemiş, bu toplantı metinleri de İslâmî İlimlerde Metodoloji/Usûl Mes’elesi-3 adıyla yayımlanmıştır.

Tartışmalı İlmî İhtisas Toplantıları dizisinin bir devamı olarak “İnsan İradesi ve Kudret-i İlâhiyye Bağlamında Kader Mes’elesi”; “Tarihte ve Günümüzde Kredi Usûlleri” ve “Tefsir Nasıl Bir İlimdir?” konulu üç toplantı daha tertiplenmiş, bu toplantıya ait tebliğ ve müzâkere metinleri de bir araya getirilerek “İnsan İradesi ve Kudret-i İlâhiyye Bağlamında Kader Mes’elesi-III/1”, “Tarihte ve Günümüzde Kredi Usûlleri-II/2” ve “Tefsir Nasıl Bir İlimdir?- III/3”adıyla üç ayrı cilt hâlinde yayımlanmıştır.

Vakfımız “Akāid ve Kelâm İlminde Vahyin ve Aklın Yeri” konulu dördüncü ilmî ihtisas toplantısını 20-21 Ekim 2012 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirmiş olup bu toplantıda sunulan iki tebliğ çeşitli üniversitelerimizin İlahiyat Fakültelerinde görev yapmakta olan Kelâm Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri tarafından müzâkere edilmiş, toplantı metinleri bir araya getirilerek Akāid ve Kelâm İlminde Vahyin ve Aklın Yeri adıyla neşredilmiştir.

Beşinci metodoloji Tartışmalı İlmî İhtisas Toplantısı 18–19 Ocak 2014 tarihlerinde Üsküdar Belediyesi Sabahattin Zaim Eğitim ve Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilmiş, Tefsir, Hadis, Kelâm veİslâm Hukuku İlimlerinin Ortaya Çıkışı ve Diğer İslâmî İlimlerle İlişkileri konularında dört tebliğ sunulmuş ve çeşitli üniversitelerimizin İlahiyat Fakültelerinde görevli hocalarımız tarafından müzakere edilmiş, toplantının genel bir değerlendirmesi yapılmış, toplantı metinleri “Temel İslâm İlimlerinin Ortaya Çıkışı ve Birbirleriyle İlişkileri” adlı bu eserde bir araya getirilerek neşredilmiştir.

14–15 Kasım 2015 tarihlerinde “İslâm Düşüncesinin Kurucu Unsurları: Usûl-i Fıkıh, Kelâm, Tasavvuf ve İslâm Felsefesi” konularında Üsküdar Belediyesi Sabahattin Zaim Eğitim ve Kültür Merkezi’nde altıncı Tartışmalı İlmî İhtisas Toplantısı gerçekleştirilmiş, bu toplantıda da dört tebliğ sunulmuş ve çeşitli üniversitelerimizin İlahiyat Fakültelerinde görevli kırk dört hocalarımız tarafından müzakere edilmiş, toplantının genel bir değerlendirmesi yapılmış, toplantı metinleri “İslâm Düşüncesinin Kurucu Unsurları: Usûl-i Fıkıh, Kelâm, Tasavvuf ve İslâm Felsefesi” adlı bu eserde bir araya getirilerek neşredilmiştir


KELÂM İLMİ VE İSLÂM HAKUKKUNDA İÇERİK SORUNLARI

İslâmî İlimler Araştırma Vakfı (İSAV) 20-21 Mayıs 2017 tarihlerinde, Prof. Dr. İlyas ÇELEBİ’nin yöneticiliğinde, Sabahattin Zaim Kültür Merkezi’nde “Kelâm İlmi ve İslâm Hukukunda İçerik Sorunları” konulu sekizinci Tartışmalı İlmî İhtisas Toplantısı gerçekleştirilmiştir.

 

Kelâm ilmi ve İslâm hukukunda genel esaslar sabit kalmakla beraber içeriğin bir kısmının güncel imkân ve ihtiyaçlara göre değiştiği bilinen bir husustur. Ancak günümüzde söz konusu ilimlerin bu değişim ve yeniliği yakalama noktasında mütesahil davrandığı ve geride kaldığı şeklinde eleştiriler dile getirilmektedir.

 

Kanaatimizce ileri sürülen eleştiriler müzakere ve tartışmaya değerdir. İşte bu eleştirileri kelâmcı, hukukçu ve felsefecilerle tartışmak ve söz konusu ilimlerin öğretiminde içeriğin nasıl olması gerektiği konusunda fikir teatisinde bulunmak gayesiyle böyle bir toplantı yapılmıştır.

 

Toplantıda Kelâm ilmi ve İslâm hukuku ile ilgili çerçeve tebliğler sunulmuş, birinci gün Kelâm ilminin, ikinci gün ise İslâm hukukunun içerik sorunları tartışılmıştır.

 


İki gün süren bu toplantıda “Günümüzde Kelâm İlminin Müfredatı” ile “Fıkhın Geçmişte ve Günümüzde Müfredat Sorunları” başlığı altında tebliğler sunulmuş ve çeşitli üniversitelerimizin İlahiyat Fakültelerinde görevli kırk hocamız tarafından müzakere edilmiş, toplantı metinleri “Kelâm İlmi ve İslâm Hukukunda İçerik Sorunları” adlı bu eserde bir araya getirilerek neşredilmiştir.





▪ Günün Ayeti
(Resûlüm!) Sen öğüt ver. Rabbinin lütfuyla sen ne bir kâhinsin, ne de bir deli. Tûr Suresi, 29
▪ Günün Hadis-i Şerifi
Resulullah (sa) buyurdular ki: "Dört şey vardır, bunlar geçmiş peygamberlerin sünnetlerindendir: Haya, koku sürünme, evlenme, misvak kullanma." Tirmizi, Nikah 1, (1080)
_12351820102021_
_12351820102021_
▪ Duyurular
▪ Bazı İSAV Yayınları
▪ Namaz vakitleri